OLVIDO FLORES

(FIOT 33)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

TAN SENSIBLE COMO UN SUSPIRO

(A propósito de “Olvido flores” de Estefanía de Paz Asín)

SANTIAGO PAZOS

  

FOTO DE VANESSA RÁBADE

Igual xa o teño contado. De pequeno pensaba que ninguén neste mundo podía sentir como eu sentía. Que ese eu interior era único e incomprensible para aquel mundo exterior, erroneamente desafecto, no que vivía. Un suspiro impertinente que me desgustaba. Acordeime onte, de novo, vendo esta obra e comprender que só con sensibilidade non se vive, nin se constrúe un espectáculo por moitos coloretes que luzamos e tenros obxectos que amosemos. A memoria si. Fundamental.  Xa dicía María Casares, nas súas memorias, que quizais a morte chega cando xa non hai vida para facer dunha ferida unha fonte. Entendo que a ferida é a vida e a fonte a forza da memoria.

 

En “Olvido flores”, unha proposta do proxecto Camiño Escena Norte,  recibimos un empacho de sentimentalismo persoal que pasa dunha primeira parte ben estruturada teatralmente a unha segunda parte final que se eterniza divagando sobre aspectos que ben puideron ser desenrolados antes. Con todos os respectos por esa historia que conta e que merece ser recordada. Pola memoria de tanta xente sepultada nas cunetas que espera descansar en paz e que a súa honra sexa restaurada. Miren o que está a pasar actualmente en Orihuela con Miguel Hernández.

 

Mais no teatro non só falamos de sentimentos, tamén de construción dun relato desenrolado con eficacia para que o espectador non se perda nas bágoas do personaxe. Neste caso penso que a primeira media hora está perfecta e o resto sobraba.

Saúde e longa vida…

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE LA VOZ DE GALICIA

 

 

  

BERROBAMBÁN

 

(FIOT 33)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

VAIA TRÍO!

(A propósito de “Mulleres que viven soas #MQVS” de Berrobambán)

 

SANTIAGO PAZOS

FOTO DE VANESSA RÁBADE

En Carballo, onte ao mediodía, estoupaban bombas de palenque sen que se soubese que houbera romaría coñecida. O motivo non era outro que unha voda con banda sonora. Xa ven, o que non consiga o amor! E pola noite, no Pazo da cultura, os aplausos atronaban para agasallar a estas tres mulleres, (vaia trío!), que defendían a liberdade de vivir soas por decisión propia. Unha vida en solitario, que non en soidade. Un amor autónomo, que non baleiro. E o público entendeu perfectamente a mensaxe, ou iso pareceu pola resposta do respectable, cando acabou o espectáculo, cunha sonora aprobación.

 

Di Rosalía Fernández Rial, nunha recente entrevista, que “o teatro ten todos os compoñentes que ten que ter unha metodoloxía didáctica: é motivadora, ten o compoñente de xogo, esa vertente lúdica tan imprescindible, abrangue toda a expresión posible, verbal e non verbal; e non hai ningunha outra ferramenta coma ela que nos permita reproducir situacións equivalentes ás reais. Ao final, é un adestramento para unha comunicación total na vida”. E precisamente esa é a vocación teatral de Paula Carballeira. Nunca asistín a un traballo seu, e van moitos, que non tivera esa intencionalidade pedagóxica, na que escaseara esa concepción lúdica do feito teatral, que non enfocara os prexuízos e medos traumáticos cos que o ser humano convive e que non intentase comunicarse con empatía e comprensión coa xente que estabamos a escoitala. Sempre buscando ese fío que nos cose como sociedade.

 

Mais esta obra é unha simbiose de estilos complicada de engarzar. O reto é admirable. Tres recoñecidas narradoras que, mantendo o propio estilo, intentan construír un contexto dramático que funcione como argamasa textual. Algo que, na miña opinión, non acaba de agromar no seu conxunto. As capacidades individuais acaban impoñéndose provocando que esta obra non se vexa coma un todo compacto. Falan do mesmo con voces dispersas. Un aspecto que despista e nos fai viaxar nunha montaña rusa na que perdemos a concepción de tempos e referencias. Recorrer a Macbeth non funciona, xa que os ecos desas outras historias documentadas teñen moita máis forza e só se utilizan como un recurso de base. Unha mágoa. A realidade, finalmente, é máis poderosa que a ficción literaria.

 

A temática é potente. E vista con esa montaxe e iluminación tan realista e transparente  que permite o xogo de sombras, a creación de espazos que se comunican co sinxelo efecto de abrir unha persiana, as transparencias vitais de dicir con claridade que as mulleres, e tamén os homes, poden vivir soas sen estar condenadas a soidade, teñen unha forza tremenda. Recorden ese enterro en diferido. Fago o que me sae da cona! Aí reside o potencial desta obra. Interesante e novidosa, pero errática nese intento de querer sumar estéticas e estilos que, ao final, restan eficacia a ese discurso que se quere defender.

 

E, aínda sendo así, que grandes creadoras! Paula Carballeira, María da Pontragha e Vero Rilo. Admirables. Pero como xa saben que son un irredento, mandaría ás bruxas e a Macbeth ao inferno e retomaría con máis intensidade ese teatro documentado e narrativo para falar dun tema que pode rachar con moitos moldes. A escenografía está perfecta e ese final delas tres falando sen cancelas si que merece un gran aplauso. A ver se lle dan unha volta, eu estou disposto a repetir a experiencia.

 

Saúde e longa vida…

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE LA VOZ DE GALICIA

 

 

 

MARÍA DA PONTRAGHA

(FIOT 33)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

ALGO MÁIS QUE MESTIZAXE MUSICAL

 (A propósito de “ Contos entre cordas” de María da Pontragha e Bleuenn Le Friec)

SANTIAGO PAZOS 

FOTO DE VANESSA RÁBADE

Mentres escribo esta crónica escoito “Canción na noite” do arpista e compositor francés Carlos Salzedo. Impresiona. Hai moitos anos, no xardín dun palacete de Ronda (Málaga), entre cipreses centenarios, escoitei á gran arpista española María Rosa Calvo-Manzano tocar pezas da época romántica que me levaron a momentos de emoción inesquecibles. E algo así pasoume onte con este espectáculo de mestizaxe musical, clásico e popular, de arpa e pandeireta, de contos ben escenificados. Humano, terreal e celestial a un tempo. O importante nas artes escénicas é crear un ambiente no que público e artista encóntranse no mesmo espazo sensitivo. Nada fácil. Mais estas dúas mulleres son capaces de acompasar palabra e son con harmonía. Esa metáfora da verza e a auga coa que comezan, para saciar a sede do espectador ansioso, anuncia que imos vivir unha experiencia que require escoitar en silencio, deleitándonos, sen présa. Certo é que nalgún momento María apura o texto dando por feito que xa coñecemos eses camiños polos que elas transitan. Todo en feminino. Ben! O de menos, ou non, son as historias. O importante é o xeito e a delicadeza coa que se contan, cantan e tocan. As mensaxes, escondidas nun principio detrás dun estreito biombo, están moi claras: se emporcas a natureza acabarás comendo merda, (desculpen), e se es capaz de degustar un bo prato de brócoli tamén che pode gustar a música clásica. Bravas!

 

Saúde e longa vida…

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE LA VOZDE GALICIA

  

A RÚA DOS CONTOS (VERSIÓN 1)

FIOT 33)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

DE RÚA EN RÚA, DE BAR EN BAR

 

SANTIPAZOS

 

O domingo pasado, para pechar o primeiro fin de semana do FIOT, levei unha grata sorpresa. Alberto Sueiro, Director do festival, agasalloume cunha nota de agradecemento pola miña colaboración a través de diversos medios de comunicación, que escribira hai 24 anos. Foina gardando nas diversas chaquetas que usaba con intención de darma pero, por unha cousa ou outra, non encontrou o momento. Agora xa está no meu poder e ben contento que quedei. Sobre todo polo aprecio mutuo que nos temos.  En realidade, o FIOT, sempre foi coma unha familia extensa, voluntariosa. Así naceu por moito que hoxe funcione, afortunadamente, de xeito profesional, xa que iso é o que permite que creza e permaneza.

 

Unha mágoa que a actuación de Miki DKai que acababamos de ver no Mercado municipal non pasase de ser un arremedo de aqueles humoristas rancios da época de Pajares ou Esteso. Chistes pasados de rosca por exceso de uso. Dou fe, porque visito o sur con bastante asiduidade, que nesa zona faise outro tipo de humor más acorde cos tempos que vivimos.

 

Tamén é certo que pode ser cuestión de gustos, xa que algo parecido pasoume no Mesón do pulpo, o xoves, con Federico Pérez. A xente riu canto quixo, mais eu quedeime coa teima de que canta mal e iso que as letras eran suficientemente irónicas. E por outra parte, a referencia ás colombianas e outras lindezas non me fan gracia. Culpa miña, por suposto. A fama que lle precede por ese programa da TVG que se titulaba “Era visto” é de sobra merecida. Eu era e sigo sendo fan.

 

Así e todo, os pratos fortes desta primeira entrega teatral, penso que foron Cándido Pazó no Valle Inclán, e Evaristo Calvo no Lograduro. Son dous humoristas, cada un no seu estilo, que non precisan recorrer ao chiste fácil para engaiolarte e facerte pasar un rato divertido. Por algo están entre os mellores contadores de historias de Galicia.

 

Cándido Pazó

Cándido, ademais de ser un gran director e autor teatral, é un portentoso coñecedor e transmisor  da tradición oral, con el aprendes a nomear en galego como corresponde rescatando do esquecemento palabras que nos identifican e que corren o perigo de desaparecer. E con “Cagadas” pasas un rato estupendo e saes cunha lección aprendida de cultura popular inestimable. Notouse, iso si, que era estrea absoluta e precisa de rodaxe. Nada importante para alguén con tantas táboas.

 

Evaristo Calvo

Por outra parte, Evaristo, gran actor como ten demostrado en tantas obras, é pura abstracción. Desmonta calquera dúbida razoable levándonos a un mundo que de tan absurdo adquire visos de realidade científica. Faite pensar e retórceche os miolos cunha elegancia que produce envexa. Penso que este “A ver que pasa” é o mellor monólogo que lle teño escoitado e xa van uns poucos. E como actor, desde que fixo “A peste” está en estado de gracia.

 

Houbo tamén dúas obras de teatro de Rúa que non puiden ver. Unha mágoa porque soen gustarme e gozo ver aos nenos aplaudir e sorprenderse por artistas cargados de habilidades admirables que fan traballos que proceden da tenrura. Non vin tampouco a Leti da Taberna, outra vez será. A Jazmín Abuín, si. Pero deixoume un pouco frío e prefiro non facer comentarios.

 

Onde si o pasei moi ben foi na Residencia de Maiores de Carballo na Praza de Vigo. Non tanto pola actuación do Clown Walter Velázquez, senón pola disposición para divertirse desa xente maior que parece querer apurar ata o último grolo os bos momentos da vida. A destacar dous señores que se arrincaron a cantar coplas para sorpresa do público.

 

O que si está claro é que a Rúa dos contos goza dunha saúde estupenda se temos en conta a afluencia de público en todos os espectáculos. Parece que en Carballo o de andar de rúa en rúa e de bar en bar presta.

Saúde e longa vida…

NOTA:

Este artigo foi publicado na edición para Bergantiños de La Voz de Galicia