A VIAXE DENDE A PAISAXE Á ABSTRACCIÓN
SANTIAGO PAZOS
Cando
temos oportunidade de gozar dunha exposición de pintura tan salientable como “As raíces da luz” de Xulio
García Rivas na Galería de Arte Espiral Maior Foro, (neste preocupante Nadal cheo
de renovados bríos pandémicos), temos a impresión de topar cun dilema
conceptual que nos obriga a mirar sen complexos académicos, a rexeitar
arquetipos, a descifrar paisaxes figurativos baixo capas de tinta que agochan
con timidez o que a intuición recoñece, a pouco que escaravellemos no
subconsciente, como espazos propios, xa recorridos, pisados e vividos.
Esa
suposta contradición entre figuración e abstracción, esa aflixida catarse que
se produce cando comparamos unha paisaxe clásica con esas manchas de pintura que
marcan difusamente lindes, camiños, montañas, mares encrespados e firmamentos,
ao discorrer libre sobre a tela branca dun cadro, paréceme ficticia.
Penso
que non hai artistas máis respectuosos co clasicismo que eses ousados creadores
que exploran sen medo nesa vertixe paralizante que provoca un lenzo branco (coa
excepción, por suposto, de Malevich). E no caso de Xulio é moi patente a
influenza que exercen, sobre o seu mundo creativo, autores como Friedrich,
Turner, Monet, Matisse ou o paisaxismo tradicional xaponés. Como docente e
profesor asume que non existe evolución creativa se non se coñece e se aprende
da Historia do Arte, e que toda transformación precisa da análise crítica do
acontecido antes.
Escribía
de xeito didáctico García Rivas en 2015, con motivo dunha exposición súa no
Pazo da Cultura de Carballo, que “as obras falan só de pintura na que a
abstracción e figuración non son conceptos opostos senón que proceden da
realidade profunda da arte que é a súa propia linguaxe. A miña pintura é
realista aínda que non sexa verista ou visualmente representativa porque a súa
realidade de fondo consiste nunha expresividade emocional a través da cor. A
pintura non está rematada só no papel, senón na mente de quen a contempla. O
espectador ten que ser unha parte activa e ten dereito, polo tanto, a
reinterpretar as obras aínda discrepando do seu autor, especialmente nas
pinturas que se basean na capacidade de suxerir por medio da mancha, do xesto,
da cor e da luz”.
Esta
reflexión define perfectamente un traballo no que, con sutileza extrema,
convida a mirar a paisaxe dende un estado de íntima sensibilidade, que fuxe do
canon iconográfico establecido. Unha
aposta que reivindica a comunicación libre entre creador e espectador ao deixar
aberto un amplo espazo de interpretación persoal.
Parabéns
para este pintor que amosa madurez plástica, claridade de ideas, (recomendo ler
con detemento os títulos dos cadros), e dominio da técnica, e agradecementos
para Miguel Anxo Fernán Bello por elixir a Rúa do Sol de Carballo para instalar
este importante Foro cultural de obrigada visita para todos os amantes das
artes plásticas e da literatura.
Saúde.
NOTA:
Este artigo foi publicado na Edición para Bergantiños de La Voz de Galicia
(20/12/2021)