EL TESTAMENTO e WILBUR

 

(FIOT 32)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

A VIDA NUN CAIXÓN

 (A propósito de “El testamento” de ZUM-ZUM Teatre, e " Piensa en Wilbur")

SANTIAGO PAZOS

(FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Comezarei pola única obxección que eu lle poño a esta obra. Trátase máis dun problema técnico que conceptual. E ten que ver co uso de micrófonos nunha sala pequena, como é o Salón de actos do Pazo, chea de xente. Penso que un actor de idade media con todas as facultades non debera precisar dese trebello. Neste caso, ademais, o volume estaba tan descompensado que mesmo parecía que o actor berraba, por veces, en vez de declamar como se debe. Tamén é certo que eu estaba sentado en primeira fila. Dáse o caso, por riba, que a esta obra, polo que conta, vaille mellor un ton intimista. Ou iso me parece a min.

E dito isto, destacar que a obra está baseada nunha idea excelente, ben narrada e estupendamente realizada. Falar da morte e do que quedará de nós cando morramos, serve de escusa para falar da vida vivida, en primeira persoa. Unha biografía real que se resume nesas pequenas cousas que gardamos nos caixóns e que cada vez que as vemos e tocamos evocan experiencias que pensabamos esquecidas. De xeito sutil e tenro vai debullando con nostalxia, e un chisco de humor, eses acontecementos familiares e persoais que marcaron as diferentes etapas do seu recorrido vital, afectivo e laboral.

Moi acertada tamén esa especie de mesa chea de caixóns que gardan os segredos, en forma de obxectos, que agora han de ser contados con sinxeleza, con sincera autocrítica  e sen vergoña, con axilidade física e mental. Un debe rirse de si mesmo nalgún momento. E ese pequeno transistor reproduce programas de radio doutra época como o de Elena Francis, que escoitaba súa nai, ou esas cancións de antano.

Cousas que che fan pensar intimamente en que significou para ti a túa vida. Deixa no aire moitas preguntas: “Pódense deixar en herdanza as paixóns, as paisaxes da infancia?”. Para aseverar finalmente que a maioría das cousas lévaas o tempo e a mala memoria. Pódenme crer que ese pequeno defecto sónico, segundo o meu punto de vista, non lle resta valor a esta pequena xoia teatral que pecha este ano os OTNI, ese espazo alternativo e transgresor que lle aporta ao FIOT o selo máis vangardista.

 

PIENSA EN WILBUR

(FOTO DE VANESSA RÁBADE)

E para terminar, non podo esquecerme da última función da Rúa dos Contos. Wilbur coas súas acrobacias e o seu humor engaiolou a un público entusiasta e participativo que non parou de rir. Con todos os respectos, penso que fai un tipo de humor a lo bruto, cañí, sen prexuízos estéticos de ningún tipo pero sen unha soa palabra altisonante que puidese molestar a tantos nenos como había acompañados de seus pais. Vese que a fama circense, televisiva e cinematográfica deste estupendo clown está máis que xustificada.

Miren como sería que ata eu que non son de risa fácil boteille un bo lote de inxenuas gargalladas. É o que ten o teatro, (e tamén a vida), no que con catro cousas sinxelas ben feitas conseguen que teña sentido seguir vivos nun mundo no que as traxedias non deixan de sobresaltarnos día tras día. 

Saúde e longa vida…

 

NOTA.

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE

LA VOZ DE GALICIA

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

EL MAR. VISIÓN DE UNOS NIÑOS QUE NO LO HAN VISTO NUNCA

 

(FIOT 32)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

VOCACIÓNS ARRISCADAS

(A propósito de “El mar. Visión de unos niños que no lo han visto nunca” de Xavier Bobés) 

SANTIAGO PAZOS

 

Teño que aclarar, antes de entrar en materia, que eu non son moi fan do Teatro Documento, e menos cando a parte documental, como pasa nesta obra, ocupa tres cuartas partes do espectáculo. Prefiro o teatro interpretado. Non rexeito da incorporación mesurada doutras disciplinas sempre e cando se respecten certas normas esenciais. Tamén e certo, e comparto totalmente, que a pureza no mundo da arte é un concepto anacrónico. Mais contando cun actor en escena como Sergi Torrecilla, con esa voz tan penetrante e tan ben modulada, con esa presenza tan impoñente e tan transparente, sentes pena de non gozar da súa interpretación un pouco máis de tempo.

Segundo a vida exemplar do mestre Antoni Benaiges,  asasinado polos fascistas despois de torturalo só por ter vocación de transmitir coñecemento, moitos dos que estabamos no auditorio recordamos ao pintor coruñés Francisco Miguel. Recente na nosa memoria o encontro, nunha fosa común, dos seus restos masacrados polos fascistas, xunto con tres republicanos máis, no cemiterio de Bértoa. Por fin se fará xustiza e poderán ser enterrados coa dignidade que merecen.

Destacar que, deixando de lado as consideracións persoais da introdución, o traballo con obxectos de Xavier Bobés é sobresaínte. A delicadeza coa que presenta, fotografía e proxecta, cada documento, foto, debuxo ou caderno é dunha beleza plástica admirable. E esa pequena imprenta que me recordaba, cando sendo eu neno, axudaba a Enrique Castro a compoñer aqueles textos para estampas de mortos ou comuñóns. Coñecer a distribución das letras na caixa, os tipos e tamaños, os cíceros, era para min un xogo máis que un traballo. Tanto que quixen ser tipógrafo ata que o compromiso político me levou polos camiños da socioloxía.

A Antoni Benaiges, a vocación pedagóxica levouno  a unha escola rural, daquela España de interior  que quería espertar en liberdade, porque pensaba firmemente que a educación e o coñecemento era a medicina que os nenos precisaban para crecer sans e libres. E o mar, ese horizonte inabarcable, era unha meta, unha promesa que non se puido cumprir por culpa da barbarie. Dilles con contundencia que poden ter outro futuro se son quen de soñalo, mais os soños hai que pagalos.

O texto de Alberto Conejero é poético. Para o meu gusto cun excesivo lirismo que idealiza un drama real e sanguinolento. Agradécese tanta sensibilidade pero bótase de menos un pouco de prosa acre. Penso que o intento de deificar, en certo modo, a personaxes tan admirables como este mestre non lle fan ningún favor. Outra cousa e facer xustiza, recoñecer, respectar, non esquecer, dar exemplo. E penso que Benaiges, Lorca, Francisco Miguel e tantos outros, cando os levaban de paseo para ser fusilados non ían a cabalo dun poema, estaban cagados de medo como todo ser humano en circunstancias tan atroces.

E aínda con estas pequenas observacións, teño que recomendar que, de poder, vaian ver esta obra. Pola dignidade.  

 

Saúde e longa vida…

NOTA: ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE

LA VOZ DE GALICIA

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PUÑOS DE HARINA

(FIOT 32)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

COMO PODER CONTROLAR A IRA !!!

 (A propósito de “Puños de harina” de El AEDO Teatro) 

SANTIAGO PAZOS

(FOTO DE VANESSA RÁBADE) 

Non quedei ao debate que Jesús Torres, intérprete, autor e director, comezaba cos alumnos de bacharelato que acudiron a ver “Puños de harina”, porque despois de hora e media de tanta intensidade interpretativa e dese silencio respectuoso que mantiveron expectantes, sen que se escoitara un chío nin real nin virtual, pensei que tiña dabondo para contar.

Xusto acababa de ler neste periódico un informe da Fundación ANAR onde se denunciaba o crecemento da violencia de xénero entre adolescentes, e aí estaba agora vendo como un bo lote deles escoitaban con suma atención unha reflexión profunda en contra da homofobia, o racismo e a violencia. Son contrastes que a sociedade ofrece  pescudando un chisco.

Aquí falase de dou xitanos que viven e sofren circunstancias adversas, en distintas épocas históricas, nun monólogo a dúas voces dividido en dez asaltos. Non só están unidos pola raza e as desgrazas, tamén o están polo boxeo, unhas avoas protectoras, e as árbores. E os dous teñen que loitar contra a  ira que lles produce a inxustiza.  Como di un deles, “non é máis forte o que máis forza ten, senón o que ten motivos para loitar”.

Rukeli, significa carballo en alemán, é un personaxe real. Boxeador de orixe xitano a quen lle quitan o título de campión nacional por non ser ario e que despois de retar a Hitler, presentándose nun combate co pelo tinxido de rubio e enzoufado de po de talco, é asasinado nunha cámara de gas en 1943 tras pasar por varios campos de concentración.

A avoa de Saúl compárao cun salgueiro. O pai, un maltratador de manual, quere que sexa boxeador por tradición familiar e facer del un home. Ao negarse a matar a un gato cunha pa, sendo un neno, o pai chámalle maricón e dille que o vai converter en home a forza de hostias. Saúl aínda non sabe que é homosexual, descubrirao moito máis tarde. Tampouco sabe porque ten que amar ou odiar a quen lle mande seu pai. Este xitano terá un futuro feliz, fuxirá cun mozo chamado Cristo que lle ensinará a amar libremente. Tamén se enteira da historia de Rukeli, a quen lle devolven o campionato que lle roubaran sesenta anos despois de morto.

A narración destas biografías descorre paralela nun escenario no que unha gran caixa semella un cuadrilátero e unha caseta de feira, a un tempo, grazas aos xogos de iluminación. E a dramaturxia intelixente e comprometida de Jesús Torres, dividida nos dez rounds que dura un combate de boxeo, describe con crueza a violencia e desprezo aos que se teñen que enfrontar estes dous personaxes. “As miñas forzas son as súas fraquezas”, din para intentar superar os atrancos, xa que se pode ser home de moitas maneiras.

Unha gran lección de pedagoxía inclusiva esta honesta obra de teatro. Ben escrita, ben dirixida e ben interpretada. Totalmente recomendable. Como repite insistentemente Rukeli, e que as rapazas e rapaces entenderon desde o primeiro minuto, “fóra todo o ruído do mundo, dentro da miña cabeza só silencio”. Parabéns...

Saúde e longa vida…

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE

LA VOZ DE GALICIA

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

PRIMA FACIE

(FIOT 32)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

A XUSTIZA NA BALANZA

(A propósito de “Prima Facie” con Vicky Luengo) 

SANTIAGO PAZOS

 

VICKY LUENGO  (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Ninguén lle pode negar a Vicky Luengo que é unha actriz con recursos dramáticos variados e abondosos. E aínda sendo así, estar máis de hora e media, soa enriba dun escenario, defendendo un texto da complexidade de “Prima Face”, é un reto co que poucas actrices ou actores se atreverían. Ela amosase segura de si mesma en cada movemento e vocaliza con naturalidade descritiva, sen trabucarse en ningún momento, a pesar de que o discurso resulta, sobre todo nos dous primeiros actos, excesivamente técnico. Xa no terceiro acto, ábrese en canal e o sentimento de rabia contra as inxustizas que sufre, como muller violada, deixa ao descuberto a debilidade e impotencia de quen reclama xustiza de verdade nunha proclama final reivindicativa en contra da violencia de xénero.

 

O máis rechamante do texto de Suzie Miller, que Tessa como personaxe explica profusamente no primeiro acto, é que traballa como avogada de éxito nun Bufete que se dedica a defender homes con delitos de violación. Única muller nun mundo de homes que imparten unha xustiza machista da que ela é cómplice consciente de que a competencia profesional está por riba de calquera fraqueza feminina. Xa no segundo acto, cando é violada por un compañeiro de traballo con moitas influencias, dáse de conta que a balanza da xustiza está moi desequilibrada converténdose en vítima do sistema que ela mesma defendera con saña.

 

Digamos que este longo monólogo resultaría insufrible de non ser por esa magnifica e medida dirección de Juan Carlos Fisher, que marca as transicións entre actos sen que o espectador apenas se de conta, a non ser polos cambiantes rexistros interpretativos da protagonista. Coa axuda dunha iluminación moi intelixentemente composta por Ion Aníbal que recrea unha cova platónica onde as sombras proxectadas sobre esas paredes brancas contan unha historia de angustias e sentimentos crípticos. Xenial, desde o meu punto de vista.

 

Vimos teatro realista, actual e reivindicativo. Teatro necesario, de denuncia, de poñerlle voz a unha vítima que anteriormente actuaba de verdugo. Teatro descritivo feito con moita profesionalidade, serio, sen concesións de ningún tipo, onde se lle chama as cousas polo nome que teñen, recoñecible, sen subterfuxios.

 

Eu, por poñer algún pero, limparía un pouco o texto acortándoo para que o discurso e a mensaxe chegaran ao espectador con máis claridade, sen présas. E cometería algún erro adrede, desculpen a licencia, porque a dramaturxia desta obra  é tan perfecta que por momentos non parece real. Pero tamén é certo que a enérxica e atropelada Tessa do principio reflicte moi ben o mundo competitivo no que se desenvolve, e aquela que se recoñece como vítima baixa un ton o ritmo para presentarse reflexiva e consternada ao verse atrapada na tea de araña que tantas veces teceu ela, para terminar cunha muller fundida pero non derrotada. Moi recomendable...

Saúde e longa vida…

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE

LA VOZ DE GALICIA

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

KULUNKA TEATRO

(FIOT 32)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

SILENCIOS E RUPTURAS TRÁXICAS

 (A propósito de “Forever” de Kulunka Teatro)

SANTIAGO PAZOS

 

(FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Sempre digo que no teatro, como na propia vida, é fundamental dispoñer dun relato, anque sexa abstracto, que sosteña, como se dun pedestal se tratase, de todo o que sucede sobre dun escenario. Da o mesmo que sexa real ou finxido. E creo que Kulunka, aínda sen pronunciar palabra, constrúen as súas obras cun armazón textual férreo, contundente, de granito sentimental que, contraditoriamente, ten como última finalidade que o espectador se derreta como manteiga ao calor asfixiante dunha aperta.

 

Tanto en “André e Dorine” como en “Solitudes”, ou nesta “Forever”, parten dunha dinámica sentimental en tonalidades pastel, un tanto indixestas para o meu gusto, que discorre pracenteira con moita sutileza ata que, de súpeto, rompe en mil anacos trasladándonos a un campo de desolación atormentada e tráxica. Manipulan ao público, levándoo dun extremo a outro da escala sensitiva, sen que se dea de conta de que o paso do paraíso ideal ao inferno infinito paga dobre na aduana. Nada é gratis na vida, consciente ou inconsciente, do ser humano.

 

Son traxedias provocadas pola realidade adversa que contamina ata a relación máis amorosa e sa, por unha acumulación de circunstancias nefastas que proceden de silencios continuados, por certa obcecación vital que procede dun egoísmo xenético, por incomprensión e falta de atención afectiva, nunca por un accidente casual. O azar esquivo é un tema recorrente nas artes escénicas pola riqueza de matices que aporta. Non existe unha vida fácil sobre a que se poida elaborar unha narrativa de interese. Vaia tostón sería!

 

Esas máscaras  hiperrealistas, feitas por Garbiñe Insausti, transmiten con naturalidade todos os rexistros faciais sen necesidade de mover unha cella. Como diría aqueloutro, non o digo con acritude, pero empacha un pouco tanta crueza xestual. A partires dunha caricia afrontan temas como os do amor e desamor, a crianza e sobre protección dun fillo con problemas físicos, o esquecemento de criar con atención pedagóxica e non so con bicos na fronte, as distancias inevitables que a rutina e as cargas familiares van impoñendo pola desidia e o aburrimento, os barrancos escabrosos que se abren nunha relación idílica sen saber ben como xorden e as fatídicas emocións de sufrir fracasos non esperados. E todo isto dito tan descarnadamente que se converte nunha labazada que semella ser un tornado estacional.

 

Pensabamos, cando entramos no auditorio, que unhas caretas ían contarmos unha historia de fantasías e bonanzas ata que nos demos conta que o suplicio dramático non precisa de metáforas. Todo son vísceras esparradas polo escenario coa sutileza que busca lágrimas gratuítas. Kolunka ten artificios neurolóxicos suficientes para facerte soñar ou chorar. Todo a un tempo. E unha escenografía que, situándote nun mundo idílico e terrorífico a mesmo tempo, móvese nunha espiral de sensacións excesivamente viscerais. Eu espero que esta gran compañía logre sorprenderme na próxima proposta con algo máis atrevido. A manipulación da sensibilidade debera ter algún límite. Ou non! É teatro... Quen sabe?

 

Saúde e longa vida…

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE

LA VOZ DE GALICIA

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

DIEGO ANIDO

(FIOT 32)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

AUTOBIOGRAFÍA INVENTADA

(A propósito de “O deus do pop” de Diego Anido)

SANTIAGO PAZOS

 

DIEGO ANIDO (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

En 2013, cando Diego Anido presentou no OTNI a obra “Symon Pédícrí” facía unha declaración de intencións que, despois de ver “O deus do pop”,  non parece que perderan un chisco de actualidade. Son estas: “Un factor moi importante no meu traballo é a construción de personaxes pouco cotiás e a presentación do seu estado de soidade. Ou mellor dito, o seu estado de convivencia consigo mesmos”, “… personaxes que non renuncian aos seus anhelos, non renuncian xamais a ridículos obxectivos. Nese aspecto poden parecer dementes. Dotados de un infantilismo perigoso”. E tamén describía algúns aspectos do seu método de traballo que seguen vixentes: “xogo con técnicas teatrais como manipulación de obxectos, composición coreográfica, teatro musical, vídeo… e co correcto equilibrio entre humor e escuridade…”. Sobre todo quedoume gravada unha frase tremenda que define moi ben a obra que presentou este ano na que se recrea en varias autobiografías ficticias na procura dunha identidade única imposible: “ser alguén é un cristo de collóns”.

No discurso narrativo deste Deus do pop segue a manter a mesma inconexión textual, rompendo con esa lectura lineal dramática do teatro tradicional, que xa exploraba en Symon Pédicri e que aquí se amosa como unha proposta firme, e moito máis traballada, convencido de que ao espectador non se lle pode dar tregua. Combate a pasividade con golpes de efecto que proceden desa concepción do teatro como unha arte total. De aí que a súa creatividade sorprenda por polifacética e que as súas ferramentas sexan a procura de linguaxes escénicos novidosos, de amplos rexistros,  sen prexuízo de mesturar, como puidemos ver, todo tipo de estilos. Aí tivemos, teatro do absurdo, flamenco, expresionista, de serie B, postmoderno, e nalgún momento unhas doses irónicas de realismo cómico que provocaron grandes gargalladas entre o público.

Vino moito máis maduro e seguro sobre do escenario aínda presentando unha obra arriscada, por algo aseguraba neste mesmo periódico que era “maximalista á hora de introducir códigos en escena, non son nada limpo, senón sucio e desordenado, sempre en beneficio da complicidade”.

Ata aquí todo perfecto, pero o problema que ten traballar con simboloxías diversas, desde a miña opinión, é que parte do público poda perderse entre tanta información inconexa. Diego Anido quere contar tantas cousas que o fío de Ariadna racha con máis facilidade da que debera por moito que o autor teña todo ben atado na súa cachola. Interesante... 

Saúde e longa vida…

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE 

LA VOZ DE GALICIA

 

 

  

EL TRAJE

(FIOT 32)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

ESTE MUNDO ABSURDO

 (A propósito de “El traje” de Juan Cavestany) 

SANTIAGO PAZOS

JAVIER GUTIÉRREZ E LUÍS BERMEJO  (FOTO DE VANESSA RÁBADE) 

Cando xuntamos un inquietante texto e unha boa dirección, neste caso ambos de Juan Cavestany,  dous grandes actores como son Javier Gutiérrez e Luís Bermejo, unha escenografía de Mónica Boromello e unha iluminación de Eduardo Vizuete excelentes, o difícil e imperdoable sería que o resultado fora malo. Tampouco foi un elixir de deuses, poucas veces ocorre, pero cumpriron de largo e con méritos coas expectativas creadas.

Tanto Javier como Luís manteñen un pulso interpretativo de alto voltaxe durante toda a función para defender un texto que, partindo dun feito real como son as disputas que os clientes arman o primeiro día de rebaixas nun gran almacén, describe unha situación totalmente absurda que nos recorda a “El Proceso” de Kafka reinterpretado polos cómicos Faemino e Cansado. O resultado é dunha comicidade xocosa e angustiosa a un tempo.

Non acostumo a facelo pero neste caso penso que é necesario resumir a trama para que se entenda ben o que estou contando: un suposto xefe de seguridade dese gran almacén encerra, nunha sala totalmente despersonalizada (con excepción dun cadro cun cadelo), a un empresario fracasado que tivo un altercado cunha señora, á que tamén manteñen encerrada, para ser interrogado sobre a pelexa que mantiveron para facerse cun traxe. Un e outro, despois de mutuos enfrontamentos e diálogos absurdos, terminarán colaborando como cómplices para desfacerse do cadáver da señora que, para rizar o rizo, finalmente resulta ser un home disfrazado e non está morto.

Engadamos que, teatralmente,  é moi intelixente o incesante intercambio de papeis dos protagonistas que pasan de investigador a investigado, e viceversa, en enérxicas escenas que atrapan e manteñen en tensión ao espectador de xeito sorprendente. Unha comedia negra chea de matices, e de enganos, producidos polo autor a modo de despiste que van medindo en cada momento a forza psicolóxica  dos personaxes. Memorables, e delirantes, escenas como a do Tiovivo na que o xefe de seguridade, tendido no chan, prega comprensión e agarimo e a seguinte na que parece que a relación destes dous descoñecidos, en principio inimigos, vai acabar nunha relación amorosa ocasional. E moi enigmática e chocante esa onde o carcereiro ábrelle a porta ao preso e este xa non quere marchar.

E socioloxicamente é moi interesante como materia de estudo, hai moitos xa escritos, sobre esa competencia e ferocidade do ser humano en situacións como a que narra este texto absurdo, mais non tan irreal como poida parecer. Non é certo que o teatro conte sempre a verdade, a maioría das veces minte e engana. Neste caso Cavestany xoga coa percepción que o espectador poida ter dun feito que, podendo ser perfectamente factible, se lle amosa como se fora un imposible. Como din ao final “todo o que merece a pena exixe un sacrificio”. Eu espero que esas penalidades sexan tan leves como para min foron gozando desta obra tan completa. Aplausos. Seguiremos contando...

Saúde e longa vida… 

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE 

LA VOZ DE GALICIA

SEXPIERTOS

 

(FIOT 32)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

O SORRISO COMO ESCUDO

(A propósito de “Sexpiertos” de Tanttaka Teatroa)

 

SANTIAGO PAZOS

IMAXE DE SEXPIERTOS  (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Cando acabou Sexpiertos veume á memoria a película “Johnny cogió su fusil” (1971), na que un mozo combatente da Primeira Guerra Mundial esperta nun hospital coas pernas e os brazos amputados, cego, xordo e mudo. Non entrarei en detalles pola dureza do argumento, supoño que aínda se pode ver online. A reflexión que me suxería ese recordo era que o ser humano ten moitas formas de enfrontarse a situacións extremas. No caso desa película, o protagonista daba unha lección de superación dramática.

No caso desta obra de teatro, Telmo Irureta, un rapaz con parálise cerebral que o mantén nunha cadeira de rodas, sen autonomía física pero cunha mente esperta, incluso diría que privilexiada, a actitude vital de superación, o escudo ante a desgraza, é un sorriso irónico. Mais non é unha comicidade pracenteira xa que as múltiples trabas ás que se enfronta na súa vida cotiá aparecen, en aparencia desenfadadamente, como un reproche a sociedade na que vive. Tamén é certo que non busca confrontación, senón normalización e complicidade, estando o propio actor afectado por esa enfermidade. E en fronte, para darlle réplica, ten a Miren Arrieta, unha rapaza guapa e ben feita, sen ningún tipo de defecto físico pero con problemas doutro tipo, e non menos preocupantes, como son os afectivos, sexuais, ou de aceptación da propia personalidade.

Que se coñeceran atrapados nun ascensor é unha metáfora que resume ben o contido do texto, escrito polo propio Irureta e Kepa Irrausti. Todos vivimos atrapados nun espazo pequeniño, mental ou físico, obsesionados en que os nosos problemas son únicos ata que topamos con alguén, neste caso por accidente, que nos descubre que os seus son igual de agoniantes e dolorosos. Hai que sinalar, por outra parte, que esa posta en escena metateatral imprime naturalidade e moita axilidade na acción narrativa. Eses cortes que rompen a formalidade textual dan moito xogo ao conseguir que realidade e ficción se mesturen con sinxeleza dando aparencia de improvisación, aínda que cada escena estea perfectamente ensaiada e consensuada entre dous actores que teñen moi boa química entre eles.

Ben actuada e moi ben dirixida por Mireia Gabilondo. Xa co feito de poñer ao público en cadeiras de rodas no propio escenario, como única escenografía, paréceme un pouco rebuscado. Un tense que poñer na pel do outro sen que sexa preciso sufrir o mesmo mal. E o que non pode ser, non pode ser.

En definitiva, Sexpiertos é unha obra que fala con claridade de temas que consideramos tabú e precisan saír á luz de xeito natural,  de inclusión, comprensión, aceptación e sobre todo de mirar aos diferentes como iguais, porque finalmente diferentes podemos ser calquera de nós. Un forte aplauso. Seguimos contando...

Saúde e longa vida…

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE

LA VOZ DE GALICIA

 

 

O PEQUENO PONI

(FIOT 32)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO 

SENSIBILIDADES VARIADAS

SANTIAGO PAZOS

O GERNIKA DE KUKAS  (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Para contar ben hai que ter oficio, pero tamén é moi conveniente en calquera manifestación artística posuír unha sensibilidade especial. E no teatro, independentemente do resultado final, encontramos múltiples ferramentas para desenrolar esa diversidade de sentimentos tan humanos.  

GUILLEM ALBÁ  (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Este é un bo resumo. Por exemplo Kukas, que monta “Guernika”, un xoia de cinco minutos para denunciar os efectos das guerras na natureza, e homenaxear a Picasso, cuns elaborados monicreques que mesmo parecen vivos dentro dun pequeno teatro de guiñol. Ou o clown Guillem Albá  que en “Ma solitude” cunhas mans de goma e un moneco consegue tocarnos a fibra e encher de tenrura os corazóns máis duros, como de feito consegue que lle lata a ese monicreque nunha escena que engaiola. E podemos seguir con Caxoto e Gema Santos que contan en lingua de signos unha historia de amizade e superación para os nenos. Falamos de inclusión, tan necesaria en todos os ámbitos.

ROI BORRALLAS  (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Non me podo esquecer do pallaso Roi Borrallas que cal Alicia a través do espello terminou a súa actuación cun número glorioso no que usando espuma e capaz de crear mil caretas. Nin de Vero Rilo e Santi Cribeiro co seu acordeón enchendo de música e contos de sempre unha noite que terminou co rock de Adhara & Ritman. Todo un mundo de variadas sensibilidades que con maior ou menor acerto fixéronnos sentir que a vida é algo máis que traballar, comer e durmir.

 

O PEQUENO PONI 

(De Paco Bezerra e Redrum Teatro)

ESCENA DE "O PEQUENO PONI"  (FOTO DE VANESSA RÁBADE )

Pararemos con detalle nesta estrea que esperabamos con moito interese sobre todo polo tema do que trata, polo recoñecido prestixio de Paco Becerra e pola traxectoria de Redrum Teatro. Hai que dicir que son moi valentes enfrontándose a un problema tan preocupante como é a violencia e acoso infantil nas escolas baseado nun feito real. Un conflito que afecta ás vítimas, verdugos, familias, estamentos educativos e sociedade en xeral. Aínda que xa existen protocolos para actuar, a maioría das veces non se aplican correctamente polas dúbidas que suscita o estigma de quedar marcados por feitos tan aborrecibles.

Neste pequeno poni a temática da que falamos está perfectamente definida e as contradicións moi ben expostas, fundamentalmente as que teñen os propios pais entre si e co fillo maltratado e as que teñen coa dirección educativa e a xustiza.

Outra cousa é o xeito físico, interpretativo, de contalo. E penso que neste aspecto a obra está pouco traballada. Pode ser que por ser a estrea os actores estivesen especialmente nerviosos e non foron capaces de meterse no papel. Pode ser tamén que o director, Alex Sampayo, non quixera darlle máis dramatismo a un tema xa de por si bastante cru. Pero que os protagonistas actúen como autómatas dándose as replicas como se estivesen nunha lectura de ensaio, a excepción da primeira na que se piden un bico, e que se note tanto que lles costa moito interiorizar sentimentalmente o texto, foi unha pena. Agora ben, son bos profesionais e seguramente saberán corrixir eses defectos. En todo caso é a miña opinión. A maioría do público aplaudiu con ganas.

Tampouco me gustou a escenografía pero xa sabemos que os gustos son sempre persoais. Si me encantou esa idea das butacas que ían separando segundo eles se distanciaban. E a traca final de Disney World para esquecer. Seguiremos contando...

Saúde e longa vida!

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE

LA VOZ DE GALICIA