AMOR TOTAL

 

(FIOT 31)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

TODO É TRANSITORIO

 (A propósito de “Freak” de Amor Total)

SANTIAGO PAZOS

FREAK (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Todo na vida é transitorio, sentencia unha das protagonistas desta descarnada obra, como remedando sen querer a Jorge Manrique cando dicía: “Nuestra vida son los rios que van a dar en la mar, que es el morir”. Un destino inevitable que obriga a ser sincero cun mesmo, nalgún momento da vida, e sen prexuízos chamar as cousas polo seu nome e abrirse en canal ante esoutra persoa que pensas que te pode comprender.

 

Tía e sobriña adoecen, neste caso concreto, entre a excitación da máis moza por pescudar con insistencia e inquedanza no coñecemento que, supón, dá a experiencia,  e a vergonza da primeira que prefire, nun primeiro momento, gardar silencio. Por iso non hai dialogo entre elas ata case chegado o final, despois de mirarse no espello, por separado, mentres artellan un discurso franco e honesto.

 

Son dúas princesas de fábula descompostas e rotas por motivos moi diferentes. Por iso a linguaxe, as expresións que utilizan son tan directas: “me cabrea no correrme”, “el coño huele a bacon”, “la polla...”. Falan como o facemos cando estamos en confianza, desfreados, e perdemos o medo a nomear o noso corpo sen poñernos vermellos.

 

Si, é unha obra na que o sexo é tratado con crueza e con dozura, todo a un tempo. Na mesma secuencia a inocencia é tan vulgar, que a perversión parece anxelical. E as dúas opcións compleméntanse con tanta naturalidade que provoca en parte do público certa incomodidade tenra.

 

O descubrimento do sexo, o coñecemento do propio corpo e o seu goce, só ou acompañad@s, a explotación do mesmo, o fraude que supón que iso non era tan ideal como cho contaran nin tan noxento como pensaras. Nada que non coñecéramos, pero que tampouco estamos acostumados a escoitar con tanto descaro en directo e sen profilácticos.

 

Podía falar sobre a interpretación desigual das dúas actrices, da escenografía psicanalítica, do vestiario fetichista, dese texto voraz e desapiadado de Anna Jordan (excepcional), da dirección tan austera de Paula Amor que pon o aceno onde é preciso sen facerse notar pero marcando carácter e control dos tempos. Podía dicir, e digo, que o público fioteiro demostrou que xa é maior de idade.

 

Que ledicia confirmar de novo (non me canso) que todo iso que agocha a realidade xa no lo contan no teatro. Menos mal...    

 

Saúde e larga vida…

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE LA VOZ DE GALICIA

 

  

QUICO CADAVAL E CHUSA PÉREZ DE VALLEJO

 

(FIOT 31)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

A SIMBIOSE PERFECTA ENTRE PALABRA E XESTO

 (A propósito de “Contando polos dedos” de Quico Cadaval e Chusa Pérez de Vallejo) 

SANTIAGO PAZOS

CADAVAL E CHUSA (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Cadaval é o mestre por excelencia da narrativa oral galega. A súa presenza, dentro ou fora do escenario, sempre esconde un coello debaixo da boina galega fabricada en Navarra que te vai sorprender. Non importa se o conto é un reconto que seguramente oíches cen veces, ou aquela historia inventada pola imaxinaría popular, ou polo propio Quico, que esqueceras que xa escoitaras cando eras cativo. Como lle pasou a Milagros Cotelo que, oíndo o da pelexa entre o canteiro e o abade, recordou que seu pai xa llo contara moitas veces, sendo nena.

 

A linguaxe, a memoria e a narrativa de Cadaval é unha especie de serpe descoñecida que se retorce sibilina buscando, entre o incauto público, un oco para colarse, xogar con el, e divertirse. Improvisa, pero non tanto como parece. Dende logo, ao meu parecer, non textualmente. É certo que ten unha capacidade case hipnótica de contar a mesma historia moitas veces e que ti penses que sempre é nova. Claro que falo dende a miña percepción obnubilada pola admiración que lle teño.

 

Eu sempre lle vexo algo distinto por unha causa fundamental, considero que é coma unha especie de trileiro que controla o tempo e espazo escénico ao seu antollo. Por iso aínda que pareza que se repite, non é certo. É un narrador extraordinario, unha especie de malabarista da palabra que sabe como dominar os silencios, que mira ao espectador sen complexos para preguntarlle directamente se se sente cómodo, alegre, sorprendido ou aburrido.

 

Nesta ocasión ía acompañado por Chusa Pérez de vallejo para facer unha especie de linguaxe de signos un pouco especial, no teatro xa sabemos que nada é o que parece. Fan boa parella. Compenetrados e confidentes.  Chusa, neste caso, aporta frescura, desenfado e moita creatividade. Parabéns para ela.

 

Pido desculpas, iso si, para os que pensen que se me nota moito que son fan incondicional de Quico Cadaval, pero de cando en vez penso que me podo permitir estas licencias que, por outra parte, son loanzas de sobra merecidas.

 

Saúde e larga vida…

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE LA VOZ DE GALICIA

  

PONT FLOTANT

  

(FIOT 31)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

SÓ SOMOS UNHA PARTÍCULA DE PO PERDIDA NO UNIVERSO

(A propósito de “Eclipse total” de Pont Flotant)

SANTIAGO PAZOS

 

ÁLEX CANTÓ E JESÚS MUÑOZ (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Cando acudo no verán a unha desas excursións nocturnas que se organizan para ver os ceos, con Jorge Mira de introdutor, erudito e xenial, sempre insiste en que hai máis estrelas no universo que graos de area en todas as praias da terra. E se me permiten facer certo paralelismo, é o mesmo que contan Pont Flotant, neste “Eclipse total”, en referencia a insignificancia do ser humano na historia de ese universo. Palabra, ou concepto, tan enorme que cando a pronuncias parece que empacha.

 

Poñan agora de fondo musical “Il mondo” de Jimmy Fontana (canción que canta en directo Jesús Muñoz) e reflexionen, sen dramatismos innecesarios e sen “lágrimas manipuladoras”, sobre o paso de cada quen por este mundo, sobre as relacións familiares ou de amizade. Rememoren minuciosamente eses momentos, sutís ou bastos, que marcaron esa vida que está a piques de terminar. Inexorablemente, a morte chega sempre por sorpresa e precisamos irmos coa tranquilidade que non foi un erro vivir. Aínda que, seguramente, teñen razón eses que din que a vida está sobrevalorada.

 

A dramaturxia admirable de Pont Flotant (Álex Cantó, Joan Collado, Jesús Muñoz e Pau Pons) xurde dun traballo de investigación e documentación (recordemos as referencias á Posidonia ou ao Big Bang) serio e contrastado sen perder esa visión abstracta sobre a crueza dos datos que o teatro ten que impoñer sempre.

 

A escenografía metafórica, con esa plataforma circular que xira coma o propio mundo con eses globos que semellan ser planetas e, ao mesmo tempo, con ese realismo costumista representado por esa gran mesa familiar na que as confidencias son a expresión simplista das relacións persoais, familiares e sociais, crean espazos paralelos mais non contraditorios.

 

E cabe destacar esa interpretación extraordinaria (de Álex e Jesús), na que dan voz e forma a un lote de personaxes sen perder en ningún momento naturalidade e ritmo. Mesmo utilizan os seus propios nomes para deixar constancia desa honestidade profesional que tan poucas veces vemos.

 

E non esquezamos esa coidada estética do material que usan para ambientar cada escena, eses rolos de tela coa historia inacabada do universo, esa primeira tea que contén a súa biografía familiar e vital, ou ese cúmulo de roupa sobre dos corpos inertes como alegoría do paso do tempo.

 

Ningún elemento e fortuíto. Todo nesta obra está pensado e medido con equilibrio para non excederse nin perderse nese sentimentalismo barato do que tanto se abusa no mundo do espectáculo.  Din os flamencos, cantantes e bos afeccionados, que para distinguir aos xenios tes que sentir unha especie de belisco nas entrañas. Eu onte sentín algo parecido vendo ese Eclipse total. Se queren xa poden apagar “Il mondo” ou poñelo en bucle. Grazas.

 

Saúde e larga vida…

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE LA VOZ DE GALICIA

SAMBUSECK

  

(FIOT 31)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

VIVINDO FÓRA DA PAISAXE

 (A propósito de “Impalpable” de Sambuseck) 

SANTIAGO PAZOS

SAMBUSECK (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

“Neste pobo non hai paisaxe”, di unha das intérpretes de “Impalpable”, obra baseada na vida e textos de Manuel Puig, o escritor arxentino de “Boquitas pintadas” ou “El beso de la mujer araña”. Unha frase que resume a desolación na que se encontran as mulleres protagonistas desta historia na que a única forma de fuxir da realidade asfixiante na que viven é soñar e esperar. Soños concentrados nunha pantalla cinematográfica na que a ficción é o azucre que axuda a que o tempo de espera pase e a ilusión de trunfo non desvaneza.

 

A época (anos 50), a dramaturxia, os diálogos, a vestimenta, o ritmo, a escenografía, a música, a cadencia verbal e interpretativa, semellan ser parte dun serial filmado en 16mm que se proxecta coma se fora un bucle recorrente para adormecer o tempo. É un tipo de teatro arcaico, amaneirado e aburguesado na forma e rebuscado e transgresor no discurso. Unha especie de contradición na que vive moita xente que loita por romper coas rutinas pero non ten galadas para facer a maleta e fuxir, incluso se foxe necesario, dun mesmo.

 

Como dicía Severo Sarduy en “Cobra”, a escritura é o arte de descompoñer un orde para compoñer un desorde.  E no teatro esa dicotomía esquizofrénica é a caluga vertebral que o distingue doutras manifestacións artísticas. Por algo esa literatura neobarroca de Sarduy era tan teatral.

 

En Impalpable usan os zapatos de tacón para falar por teléfono. Unha exquisita licencia abstracta que define con perfección alegórica e ese personaxe, Manuel Puig, que mantén unha presencia intanxible durante toda a función.

 

Non considero que sexa esta unha gran obra para recordar eternamente, pero si gocei desa estética cinematográfica e da capacidade que ten esta compañía para conxelar o tempo. E considero preciso remarcar que os códigos de comunicación teatral teñen características particulares que dependen de condicionamentos que non sempre coñecemos.

 

O importante e mirar e escoitar con interese e aprehender. Como Javier, o xove camareiro da cafetería do Pazo, que sempre me insiste en que non sabe se lle gusta o teatro, ou non, pero desfruta moito de vernos a afeccionados e profesionais tan buliciosos e contentos cando hai función.

 

Saúde e larga vida…

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE LA VOZ DE GALICIA

 

NATALIA FERNANDES

 

(FIOT 31)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

DESFACENDO ENTORTOS

 (A propósito de “¿Podemos hablar de Caetano?” de Natalia Fernandes) 

SANTIAGO PAZOS

NATALIA FERNANDES (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Como xa saben, unha das miñas seccións preferidas do FIOT é o OTNI. Ese Obxecto Teatral Non Identificado no que cabe calquera tipo de proposta escénica alternativa e na que se mesturan as diversas disciplinas que forman parte dese mundo ambiguo e polivalente das Artes Escénicas. E os debates que se producen ao finalizar a función soen ser enriquecedores tanto para o público asistente como para os profesionais que se prestan amablemente a facelos.  Eu acostumo a participar neles, unhas veces porque teño moito interese nalgún aspecto concreto e outras moitas, a maioría, porque me da moita mágoa que ninguén corresponda a esa vontade elegante que ten o artista para conectar co espectador máis aló da propia obra. Incluso me parece unha falta de consideración quedar calados.

 

Agora ben, igual que os artistas teñen que gozar da liberdade de expresión en toda a súa extensión, tamén os espectadores temos certo dereito a patexar se o consideramos oportuno. Non foi o caso. A miña participación no debate desta obra non pretendía, de ningún xeito, faltarlle ao respecto á intérprete por moito que tanto ela, como parte do público, o entendera así. Conseguindo con esa errónea interpretación dos meus argumentos que a propia organización do FIOT me censurase publicamente.

 

Non sempre temos a capacidade de expresar con precisión aquelo que queremos dicir. Por iso a lingua sempre será bífida, o que fala e o que escoita forman parte dun dueto que non sempre goza da harmonía necesaria para se entender. Puiden excederme na miña argumentación e por iso pedín desculpas sinceras. Desculpas nas que insisto polos efectos negativos que as miñas palabras ocasionaron. Nunca pretendidos, nin intencionadamente vexatorios, se é que así foron entendidos.

 

Se cuestionar que unha obra en proceso de creación, pagada con cartos públicos galegos (AGADIC e Concello de Carballo) a través dunha beca de residencia, se faga totalmente en castelán e que incluso, sendo esa intérprete hispanobrasileira, teña a ocorrencia de traducirnos unha canción do gran Caetano Veloso do brasileiro ao castelán, sendo o público galego, paréceme que non é unha observación corrosiva e si moi pertinente.

 

E si teño que recoñecer que quizais non era o lugar, nin o momento oportuno para abrir un debate, que considero imprescindible, sobre eses arquetipos que condenan a mulleres e homes a depender de determinadas medidas físicas para traballar en certos sectores profesionais. Aspectos que nada teñen que ver coa capacidade e creatividade persoal.

 

Unha mágoa que en vez de falar dunha obra que considero unha homenaxe necesaria sobre Caetano Veloso e a Bossa Nova, cunha interpretación afortunada, con forza e sensibilidade, con plasticidade e dominio do movemento, con poder para transmitir e concitar ao público a participar, teña eu que dedicar este artigo a explicarme.

 

Desculpen que abuse da súa paciencia. Natalia Fernandes repite varias veces que o antroido non é alegre. En iso coincidimos. Dou por feito que non todos nos achegamos ao Cruceiro das ánimas polos mesmos motivos.

 

Saúde e larga vida…

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE LA VOZ DE GALICIA

 

REBORDELOS

 

(FIOT 31)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

DEPENDENCIA E BRECHA DIXITAL

 (A propósito de “Amantis” de Rebordelos)

 

SANTIAGO PAZOS

Como xa teño dito, en moitas ocasións, o labor dun festival de teatro pagado con cartos públicos ha de ter unha sensibilidade moi especial para atender e achegarse a públicos diversos. No caso do FIOT non só cumpre con ese cometido senón que cada ano intenta reforzar esa diversidade. As consecuencias dese esforzo son evidentes, crear afección e rachar con esa etiqueta de que o teatro é unha actividade cultural que só entende unha elite arcaica e distinguida.

 

O exemplo máis palpable é o FioTeen. Espectáculos feitos especialmente para adolescentes, que tratan de temas que lles tocan de cheo, que falan deles e os seus problemas en primeira persoa. Non coma un extracto de poboación que vive afastada nun gueto, senón como parte dunha sociedade complexa na que son un sector moi importante. Son o presente, a vangarda que construirá ese mundo futuro que, todos confiamos con certa esperanza, será mellor que o actual.

 

En “Amantis”, de Rebordelos, o actor Roque Ruiz cóntalle a un público escolar, que non pasa dos 16 anos, a súa experiencia dixital coas redes sociais (son coma un tren que vai a toda hostia) e a brecha que ese dominio, e dependencia, crea con seus pais e a sociedade na que vive, incluídos os compañeir@s de xeración.

 

Dillo na lingua que mellor entenden, cos códigos de conducta que coñecen perfectamente por serlles propios, (para ser alguén tes que ter un nome que se identifique cunha marca única e persoal). Interactúa de xeito natural e os rapaces responden desinhibidos de sexo, de porno, de amor, de fracaso, de éxito fácil, de esforzo, de abandono familiar, de acoso, de bullying escolar. Recoméndalles que teñen que crear o seu propio dicionario, “hai palabras para todo”, insiste.

 

As tendencias xeracionais xa non se definen nos departamentos de socioloxía, por moito que estes traballen con seriedade e metodoloxía científica, xa que o marketing económico controla cada aspecto que atinxe aos cambios de comportamento social.

 

Teatralmente, a obra non está especialmente coidada. Supoño que problemas de dirección, unha iluminación e unha escenografía que non se corresponden coa época tecnolóxica na que vivimos (problemas de presuposto, sospeito), os cambios de ritmo rompen co discurso e deixan, por veces, ao actor perdido no limbo da improvisación. Menos mal que a Roque Ruiz non lle faltan ganas de facer un bo traballo. Incluso nese mal Rap do final vese que ten dotes para converterse nun gran actor.

 

Mais, deixando esas minucias de repugnante a un lado, o importante é que a rapazada gozou do teatro sentíndose protagonista da súa propia realidade.

 

 

 

Saúde e larga vida…

 

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE LA VOZ DE GALICIA 

LEO BASSI

  

(FIOT 31)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

VIVIR NA GLORIA

(A propósito de “70 anos” de Leo Bassi)

SANTIAGO PAZOS

LEO BASSI     (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Para vivir na gloria primeiro hai que alcanzala e non cabe dúbida que Leo Bassi leva moito tempo residindo por esas latitudes. Unha situación estelar gañada con moito esforzo, intelixencia belixerante e creatividade irreverente, iconoclasta, e provocación radioactiva.

 

Tamén é certo que se ben “20 anos non son nada” como nos recorda o famoso tango, 60 de profesión e 70 vividos deben pesar o seu. Intelectual e fisicamente. Polo que vimos en Carballo, podemos dar fe que da cabeza está tan perfecto ou imperfecto como estivo sempre, aloucado, extravagante e razoablemente crítico e consciente de como funciona o mundo no que vivimos, os enganos do poder e a pasividade do público. Mais o corpo reséntese e nota que xa non funciona con aquela axilidade e enerxía atómica co que o facía décadas atrás.

 

Así e todo, o importante é que o espectáculo debe continuar. No Paticano teñen que seguir a celebrarse os ritos e cerimonias necesarias para que os fregueses da confraría da risa non se desnorten e extravíen nas traxedias cotiás ou neses grandes conflitos que acurralan a paz mundial. Benditos sexan os cómicos!

 

E mentres o pallaso, o gran histrión, fai de borracho para que o público desfrute escoitando esas grandes verdades que só se poden nomear baixo a eximente embriagadora da cómica retranca e a ironía pérfida, soa de fondo un melancólico piano (Erik Satie?) como anuncio dun final que retrasa todo o que pode sentíndose un “puto vello decadente!”, pero sen deixar de berrar “os vais a cagar!”, para non vivir coma unha merda.

 

Eu, como tamén di Leo Bassi,  pensei en morrer antes dos 50, como eses poetas e músicos malditos que son recordados como seres únicos e inimitables. Sen embargo, como repite este gran Clown, co paso dos anos entendes mellor por que es como es.

 

Resulta entrañable ver como conserva esa xuvenil acidez crítica e rebelde dentro dun corpo cheo de cicatrices provocadas pola incomprensión desa caterva de fanáticos que sempre quere impor o sacro imperio das verdades absolutas para termos controlados.

 

Non son eu moito de circo e menos de pallasos, pero penso xa hai moito tempo que aprendín a distinguir entre un artista e un carteirista. E no caso de Leo Bassi, aínda aceptando que xa non é aquel que ameazou con queimar o Cine Rega co público dentro para mobilizalo despois e invadir a rúa, teño que admitir que merece recoñecemento, respecto e admiración.

 

Como non era para menos, o público fioteiro aplaudiu con entusiasmo e posto en pé. En certo modo, unha homenaxe merecida para un artista que, como debe ser, non se retirará nunca. Repito, benditos cómicos!

 

     

 

Saúde e larga vida…

 

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE LA VOZ DE GALICIA

 

 

TITZINA

 (FIOT 31)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

FUXINDO DAS SOMBRAS

 (A propósito de “Búho” de Titzina)

 

SANTIAGO PAZOS

 

DIEGO LORCA E PAKO MERINO EN BÚHO (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

 

Cando un espectáculo teatral está feito con tanta luz como definicións desa palabra recolle o dicionario, cando dende o primeiro segundo parece que un certo aire poético, lírico, se che mete no corpo, cando percibes que detrás desa proposta hai un traballo serio, intelectual e práctico, cando ata o mínimo detalle se trata con mimo, cando esa obra se amosa como un ser compacto e vivo, consegue uns efectos sensitivos sobre do espectador que dificilmente será capaz de esquecer.

 

En Carballo coñecemos a Titzina dende sempre. Aqueles “Folie a Deux. Soños dun Psiquiátrico” ou “Éxitus” presentaban con certa comicidade unha visión case abstracta dun mundo, que de tan real, rilábanos por dentro. E en “Entrañas”, “Distancia siete minutos” e “La Zanja” exploran un teatro realista e comprometido coas inxustizas nas que vivimos que poñen os pelos de punta.

 

Sen embargo, teño a impresión que nesas últimas o discurso reivindicativo, perfectamente artellado e documentado, ocupaba tantas enerxías de Diego Lorca e Pako Merino que a linguaxe escénica, a interpretación, a forma, pasaba a un segundo plano deixando núa unha parte fundamental do feito teatral.

 

Afortunadamente no “Búho” regresan a esoutro teatro que, sen abandonar a coidada dramaturxia nin o discurso social e a investigación antropolóxica, recuperan a importancia que ten a interpretación e a montaxe escénica (como na excelente “Éxitus”). Esa xenial iluminación de Jordi Thomás, chea de claroscuros que recordan a Rembrandt, somerxen ao espectador nunha nebulosa estupefaciente. E a composición musical e son, envolventes, de Jonatan Bernabeu e Tomomi Kubo, impacta. E podemos seguir co deseño escénico de Rocío Peña, etc... Todos excelentes.

Todo disposto para recuperar a memoria, fuxir das sombras e seguindo o fío de Ariadna encontrar ese foco de luz que nos permita recordar con claridade quen e que somos aínda que teñamos que retrotraernos aos orixes do universo ou a ese bisonte do paleolítico.

 

Tamén podemos tirar de axenda e revisar esas venturas e desventuras que compoñen a nosa propia biografía. Terapias hai, para superar amnesias ou favorecer esquecementos que nos permitan vivir sen traumas tóxicos innecesarios.

 

Pódenme crer se lles digo, porque acostumo a ser leal co meu propio pensamento e con vostedes tamén, que Titzina conseguiu deixarme atado a butaca, como se estivera imantado, durante un longo tempo despois de terminada a función. Parabéns.

 

 

Saúde e larga vida…

 

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE LA VOZ DE GALICIA

 

DAVID ESPINOSA

  

(FIOT 31)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

RADIOGRAFÍA DUN ESPECTÁCULO

 (A propósito de “Conferencia espectacular” de David Espinosa) 

SANTIAGO PAZOS

 

DAVID ESPINOSA (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Nas súas memorias, di María Casares que se despois dunha representación discútese, disécase, explícase, etiquétase o fenómeno teatral ao que se acaba de asistir, parécelle absolutamente inútil que tivera lugar. Eu supoño que se refire a actitude que ha de ter unha profesional para convivir consigo mesma sen martirizarse ou vangloriarse, non á reflexión necesaria dun público crítico que eloxia ou vitupera ese espectáculo que acaba de ver.

 

En “Conferencia espectacular”, David Espinosa fai todo iso que María Casares parece detestar. E nono fai despois do propio acto teatral, senón que utiliza como tema do propio espectáculo a análise de varios estilos de teatro de vangarda dende unha perspectiva pedagóxica.

 

Non hai actor, aínda que si dramaturxia. Non hai teatro, porque practicamente toda mensaxe é transmitida a través dunha cámara e unha voz pregravada, aínda que si intuímos certa intencionalidade escénica. E non hai personaxes por moito que a memoria e o discurso teñan coherencia, por un lado haxiográfica e por outro un tanto burlesca. Aí quedan as interpretacións de “Café Múller” cunha Pina Bausch convertida en princesa de Disney, o Els Joglars como os sete ananiños do conto. Dous exemplos do que o autor chama creación contemporánea e que a min me resultaron pouco maduros. Sí, tamén é certo que logo falou de Artaud, de Brossa...

 

Xa sei que no OTNI cabemos tod@s. Adoro esta sección do FIOT. Recordo Cinema Sticado e a esa estupenda Macarena Recuerda. Son estilos que xorden nese borde que debe existir entre disciplinas converxentes, teatro, cine, circo, contos e todo tipo de verborrea. Non serei eu quen defenda ningún tipo de pureza, pero non deixa de ser un debate necesario.

 

Cando onte, despois desta función, sendo en xeral agradable de ver e de escoitar, sentinme un pouco decepcionado, ao escoitar os meus comentarios,  un amigo colaborador do FIOT díxome que seguramente tiña eu un mal día. E podía ter razón. Mais os que me ledes podedes estar tranquilos, cando escribo estes comentarios nunca me deixo levar polas baixas paixóns.

 

 

Saúde e larga vida…

 

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE LA VOZ DE GALICIA

PAULA CARBALLEIRA - TEATRO EN RUTA

(FIOT 31)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

TEATRO EN RUTA PARA CONSERVAR A MEMORIA

SANTIAGO PAZOS

 

PAULA CARBALLEIRA E CHIQUI PEREIRA (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Hai tres días Alberto Gende cumpriría cincuenta anos. (Desculpen). Recomezo. O once de outubro Alberto cumpriu cincuenta anos. Rectifico porque o amigo artista vive na nosa memoria e segue aportando tanta sensibilidade creativa que esquecelo sería un suicidio colectivo.

 

Por iso quero personificar nel, coma un exemplo que debemos preservar, o traballo de toda esa xente que non permite que perdamos as referencias, persoas inquedas que traballan arreo para recuperar e manter vivos eses vínculos afectivos e culturais que, de tan fráxiles, corren perigo de ser esquecidos.

 

Aí, nese empeño de que non perdamos o recordo de quen fomos, para descubrir quen somos, dedican o seu tempo a Compañía Berrobambán e a xograresa Paula Carballeira. Certo que non son os únicos que se dedican a recuperar a tradición oral, entre outros podemos citar a Asociación Ambiental Senda Nova e ese traballo estupendo que fixeron en “Buenosdíastengausté”, ou a Xosé Antón Bocixa e Xabier Maceiras que non paran de facer transfusións de sangue nova a esa riqueza cultural que está a piques de desaparecer.

 

Mais o caso de Paula Carballeira é excepcional, transmite dun xeito tan sedutor que mesmo doe non seguir esa estela na que o intanxible cobra corpo. E en “Facer memoria”, acompañada por Chiqui Pereira, poñen en práctica un proxecto no que os veciños dos lugares que visitan, nesta ocasión as parroquias carballesas de Oza e Verdillo, convértense en protagonistas da súa propia memoria. Así e todo, non deixa Paula de regalarnos, vista e oídos, con varios deses contos de estilo e marca persoal que a sitúan como unha das mellores contadoras de historias do país.

 

Por outra parte, nesta descentralización afortunada do FIOT, tamén desfrutamos doutro espectáculo digno de sinalar. “Esas cousas marabillosas”, de Empatía Teatro, fala dunha memoria máis persoal e familiar, esas vivencias positivas que non debemos esquecer cando nos encontramos en momentos emocionais depresivos. Un tema de tanta actualidade, polos motivos pandémicos por todos coñecidos, sobre o que a sociedade ten que reflexionar e tomar conciencia non só cando as estatísticas alarman. 

 

Unha montaxe áxil e participativa na que o público de Ardaña (o Centro Social estaba cheo) pasa a ser un segundo actor decisivo no desenrolo narrativo e interpretativo da obra. Moi ben dirixida por Avelino González e estupendamente interpretada por Elisardo de la Cruz, un actor que súa a camiseta, en sentido literal. Recomendable e necesaria.

 

Nesta viaxe tampouco quero esquecer, pola importancia que ten, esa actuación de Marta Iglesias na Residencia de Maiores de Carballo. Unha actividade da Rúa dos Contos que incorpora un público, polo xeral, esquecido. As salas dos teatros teñen que acoller ao pobo enteiro, e se o pobo, pola razón que sexa, non enche esas salas, o teatro ten que ir na súa busca alí onde o pobo estea.  

 

Saúde e larga vida…

 

 

 

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE LA VOZ DE GALICIA 

 

O TEATRO COMO ESCUSA

  

(FIOT 31)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

O TEATRO COMO ESCUSA 

SANTIAGO PAZOS

Permítanme que hoxe divague un pouco. Sempre teño o mal costume, ou bo, de quedarme con pequenos detalles que pasan a formar parte da miña biografía sensorial e visual. Poñan de fondo musical “Puro teatro” de La Lupe, pechen os ollos e síntanse coma se foxen Gloria Swanson baixando lentamente e con elegancia, chanzo a chanzo, unha escaleira de caracol interminable. Soñen, por favor...

BLUES DO PAÍS (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Fáganme caso, non sempre se encontra un morto na piscina. E, polo xeral, a maioría das veces non encontramos piscina onde esconder un morto. Porca miseria! Imitemos a Gonzalo, que mordía as unllas mirando para esa estupenda cantante de “Blues do País”, cando actuaron no Patacón, porque intuía que en cada xesto, en cada canción, o protagonista principal era el. Mágoa que resultara ser tan retranqueira. Como para fiarte!

 

LA CAJA FLOTANTE (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

O teatro é a escusa perfecta para falar de calquera cousa ou tamén para non falar de nada. Así, desinhibidos, reflexionamos sobre do noso papel neste mundo incomprensible. Como lle pasa a Ion Iraizoz, de La Caja Flotante, en Beautifull Stranger. Un primeiro OTNI intencionadamente Freudiano e, en consecuencia, caótico. Tampouco tiña intención de divertir pero, digo eu, puido mostrarnos con máis nitidez o que agochaba detrás desa cute tan perfecta. Menos mal que no coloquio, despoxado do traxe de faena e acompañado por unha amiga comprensiva, mostrounos esoutra cara menos amable que os artistas teñen cando os focos do escenario se apagan.

 

GOOD SEX MARITXU (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

De Good Sex Maritxu non teño nada que aportar. A xente pasouno ben e eu non fuxín na metade por non defraudar a eses espectadores tan comprensivos. Calvarios máis penosos temos pasado por gardar a compostura! Ante todo educación e boas formas. Xa che digo!

 

ALBERTO SUEIRO, VÍCTOR MOSQUEIRA, EVARISTO CALVO, 

TITO ASOREY, XOSÉ TOURIÑÁN E CAMILO FRANCO 

NA ESCOLA DO ESPECTADOR (FOTO DE VANESSA RÁBADE)

Que conste que o sábado comezara estupendamente. A Escola do Espectador “Podcast” con Camilo Franco, como profesor, acompañado por Tito Asorey, Xosé Touriñán, Evaristo Calvo, Víctor Mosqueira, Alberto Sueiro e unha infiltrada cabreada e premiada Melania Cruz, foi unha gozada. Estiven moi a gusto e preguntei educadamente pola autocensura nese contubernio tan provocador que é o teatro dende que se inventou.

 

Xa ven. Se non lles convence a banda sonora recomendada no principio poden poñer “Rata de dos patas” de Paquita la del Barrio.

 

Saúde e larga vida!

NOTA:

ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN DE BERGANTIÑOS DE LA VOZ DE GALICIA