IRIBARNE

 

(FIOT 33)

FESTIVAL INTERNACIONAL OUTONO DE TEATRO DE CARBALLO

 

FOTO DE VANESSA RÁBADE

PERMITAN QUE NON RÍA

 (A propósito de “Iribarne” de Butacacero)

 

SANTIAGO PAZOS

Se por algo me gusta o teatro é por esa capacidade crítica, liberada, burlesca e iconoclasta que ten. Enriba dun escenario todo é posible. Os choros e as risas conviven nunha espiral enganosa de confusión e sorpresa. E na bufonada “Iribarne” concorren todos estes elementos para maior gloria da autora e protagonista Esther F. Carredeguas. Ou iso pensará ela.

 

Mais a realidade é que rompe cunha norma fundamental, imperdoable desde o meu punto de vista. As historias han de ser contadas tal e como foron, non instrumentalizadas para construír un discurso interesado. Sempre caben interpretacións alternativas, claro. A chanza é saudable, necesaria e sempre merecedora dun aplauso. Que seriamos nós sen esa retranca tan creativa que nos identifica e caracteriza. Non cuestiono o estilo interpretativo, áxil e ocorrente. Tampouco o traballo de dirección, nin o labor do resto de actores. Os erros son de índole textual, conceptual e tamén de falta de rigor histórico.

 

Tres horas son unha vida se a metade están baleiras de contido. Son un calvario para moita xente que vivimos esa época tan recente e coñecemos persoas e acontecementos que aquí aparecen deturpados. Xa nos poden poñer a bailar Boney M. na discoteca que non pasamos polo aro. O tratamento que lle dan a Carmen Díez de Rivera é insultante e mesmo antifeminista, e o de Paquita, Paquita, Paquita, multiplicado por cen cando se refiren a Franco, roza a homofobia, cando ben puideron tachalo de ditador sanguinario. As descalificacións maliciosas de Alberti e a Pasionaria, de Carrillo e mesmo de Suárez, coma un can, son denigrantes. Se iso é comedia e humor actual, a min téñenme que perdoar que non ría. Que lle imos facer! Tampouco me fan gracia Trump, Bolsonaro, Milei ou ese de Tesla que quere vendernos autobuses e taxis sen condutor.

 

Parece que quixeron emular a Boadella con aquel Ubú Rey sobre Pujol e terminaron facendo un enxalzamento de Fraga como se foxe un camaleón transformista dedicado, nos últimos anos, a enfeitizar a eses galegos que non sabían se subían ou baixaban. Tópicos que se sosteñen con pezas teatrais coma esta.

 

Todo isto, por suposto, é teatro. Tamén esta crónica é puro teatro. Pero, en secreto, direilles algo, non me descubran despois: eu, para escribir este artigo incómodo tiven que ler un lote de artigos e documentos, aparte de ter boa memoria por ter vivido neses tempos dos que esta autora fala con tanta lixeireza.

 

Serei maleducado! Nin sequera lles din ese aplauso de respecto que considero de xustiza polo traballo feito, mal ou ben. Pero lean o que di Javier Ortiz, un crítico teatral que acostumo a seguir: “A Iribarne le pasa lo mismo que a los discursos de Fraga: le sobran (muchos) minutos y el final te pilla tan cansado que los hallazgos que pudiera contener se han perdido entre la morralla”. Engado que tamén perderon a memoria. Sempre estarei disposto a rir, pero as cóxegas xa non teñen efectos no meu corpo. Ímonos facendo vellos, quizais.........

Saúde e longa vida…

NOTA: ESTE ARTIGO FOI PUBLICADO NA EDICIÓN PARA BERGANTIÑOS DE LA VOZ DE GALICIA