Historias case verídicas
Algúns matices arredor da felicidade,
e que pequeno é
o mundo (que non o universo) se o comparamos cun suspiro
Un
viacrucis de Santiago Pazos
Primeira Estación
Din que dixo o famoso cociñeiro José
Andrés sobre a súa experiencia de traballo con Ferran Adriá, outro cociñeiro
aínda máis relevante: “Ferran probaba todo e alentábanos a experimentar, a ir
máis lonxe, en contra da lóxica; a buscar os límites. Moitas veces o Bulli
estaba baleiro. Cobrabamos cando podiamos. Dicían que estaba tolo. É certo,
estabamos chalados, pero nunca fun máis feliz”.
Segunda Estación
É moi común relacionar a tolemia, ou
xa que falamos de cociñas, a gordura coa felicidade. Rara vez lembro escoitar a
ninguén falar da tristura dun louco, ou dun gordo, agás dalgún estudo
especializado. E pregunto eu se existirá a felicidade razoábel, se é unha
enfermidade, ou se podemos falar da posibilidade real de tal sentimento? Son
pequenas cuestións de matiz que, penso, é preciso discutir a pesar de que
vivamos nunha época en que todo se mira, e se manifesta, a groso modo e baixo
consignas que son coma croios que esnaquizan as testas máis sofisticadas.
Terceira Estación
Non sabemos se por causas semellantes ás
dos renomeados gastrónomos, ou por outras descoñecidas razóns. Os seus porqués
terá. Argimiro Castiñeiras, dono e gran chef do restaurante “A ledicia” de
Carballo, tamén é feliz. Ou así mo parece a min por como me saúda, sorrindo
sempre que me ve. E, aínda que el non me vexa, tamén o albisco eu moitas veces,
polas rúas ou nalgún garito, alegre e feliz. Así que se non me falla o ollo
clínico, ten que selo e punto. E posto que os motivos máis sinceros que
provocan os sentimentos pertencen á estrita esfera da intimidade, e os
dixomedixome non son da miña competencia literaria, deixaremos ese tema para
outro tipo de chismosos.
Cuarta Estación
O que si é certo, mil por mil, é que
aquela tarde do 23 de xuño de 2014, Argimiro estaba tan contento que abriu o
local máis cedo que de costume. Quería agasallar a uns amigos, que
se ían xuntar alí para celebralo San Xoán cunhas boas xardiñas asadas, cun doce
moi especial que levaba tempo construíndo e deconstruíndo, dándolle renda solta
á creatividade culinaria do seu maxín. A torta que lles fixo con todo tipo de
froitas confeitadas remedaba o estilo dun cadro de Arcimboldo que todos
aplaudiron con ansia, para poñerse ás présas a buscar semellanzas do retrato
con xente coñecida, sen atopar candidato axeitado. Cando Argimiro lles dixo que
de cada un deles había unha parte naquel rostro, ninguén puido probar bocado de
tanto noxo que lles deu. Só pensar que Juan Félix podía estar coméndolle a orella
a Pablo, ou ver a Álex facendo o mesmo co ollo de Sebas, remexíalles o
estómago. Pensaron que a tolemia, agora si, instalárase para sempre na cociña,
mentres o autor daquela obra mestra mexaba coa risa.
Quinta Estación
Non sempre as grandes ideas acadan o
resultado desexado. O mundo da arte está cheo de artistas incomprendidos e,
hoxe en día, os cociñeiros modernos sonche artistas que beben de disciplinas
que van dende o naturalismo ou a química ata a filosofía ou a estética. Agora
ben, segue a ser máis doado latricar, e aínda achegarnos a un bo entendemento,
sobre se o urinario de Duchamp é arte, ou unha tomadura de pelo, que poñerse de
acordo en se é un sacrilexio, ou non, facer unha lasaña de filloas con grelos,
ou unha torta de lacón con grelos gratinados con queixo da Arzúa, estando o
cocido galego de sempre no que o grelo é o rei. Non esquezades que a beleza hai
que buscala coa mirada que sae dos adentros, e no cotián tamén hai dabondo.
Sexta Estación
En moitos casos é ben certo que, como
di Lao Tse, canto máis lonxe se vai, menos se sabe. Andrés e María non tiveron
que saír de Carballo para comprobar que eran quen de viaxar no tempo. Mentres
ían de camiño cara “A ledicia”, establecemento onde celebraran o banquete
nupcial, para festexar as súas vodas de ouro, sentaron un momento a carón da
esvelta palmeira que segue a presidir o xardín e, deixándose levar polos
recordos, sentíronse coma cincuenta anos antes, na intimidade dun daqueles
banquiños de madeira pintados de cores que arrodeaban, entre rosas, aquela
árbore maxestosa antes da última contrarreforma. Abrazados, pecharon os ollos e
déronse un bico longo. Sóubome como a primeira vez, dixo el. Mal demo os leve! Aínda
recende a rosas, contestou ela. Isto é o bo de manter viva a memoria, un cofre
cheo de lembranzas que reverdecen no corazón.
Ilustración de Cheiño
Sétima Estación
Aínda que para viaxe curiosa a que
fixo a Londres o meu amigo Anxo. Cando se baixou do tren que o levara desde o
aeroporto de Heathrow a Victoria Station, topou cun grupo de rapaces que
estaban xogando despreocupados, con tan mala sorte, que un deles, ao tropezar
con el, tirouno no chan esfolándolle o nariz. Cando, buscando algún agarimo que
lle servise de consolo, chamou dende o hospital a Lucía, a súa noiva querida,
para contarlle o sucedido, a ela deulle un ataque de risa tan grande que, entre
gargallada e gargallada, non foi quen de artellar palabra. Anxo, apesarado e
dorido, colgou o teléfono e deuse conta de que xamais podería confiar na súa
amada.
Oitava Estación
A confianza, para non perdela de boas
a primeiras, é mellor non tela. Sabíao ben o infeliz Sebastián. Atribulado e
tolo de amor, esnaquizaba en cen anacos un feixe de poemas escritos co
sentimento máis puro que un poida maxinar, e lanzándoos ao aire diante de
Mónica, declarábaselle para toda a eternidade ao tempo que se negaba a escoitar
resposta algunha, fose cal fose o seu contido. Liberándose así de calquera atadura,
dou por feito que aquela relación ía ser imposible. Puxo o dedo índice sobre os
beizos da rapaza pedíndolle silencio, e colléndoa do brazo acompañouna ata súa
casa. Díxolle adeus cun bico na fronte e desapareceu da súa vida para sempre.
Por veces a conxunción harmónica, na que coexisten terra e ceo, racha de súpeto
provocando unha dor insufrible da que só nos podemos librar fuxindo, sen
miradas atrás, e se me apuran, case sen memoria nin corpo para sostela.
Novena Estación
Penso que o mundo dalgunha xente é tan
pequeno que ben cabe nun suspiro. O universo, por contra, só cabe onde xa está,
dentro de si mesmo. Adolfo, un home
apoucadiño e cativo, entraba todas as noites na cafetaría preto da súa casa, sentábase nunha
mesa á beira da porta e pedía un café negro e unha copa de augardente. Despois
de beber dun trago longo o café, mollaba o filtro dun cigarro na copa de
augardente e saía á beirarrúa a fumalo mentres miraba para o ceo, unhas veces
estrelado e outras neboento, coma se perdera algo moi importante aló enriba.
Logo de apurar o cigarro ata o mesmo filtro, machucábao ben coa punta do zapato
e entraba de novo no local, pagaba a consumición, mollaba outro cigarro na
augardente, e bebía a copa enteira dun grolo. Xa na porta, botaba un profundo
suspiro, prendía o segundo cigarro, e sorría coma se fose o único ser vivo
sobre da terra.
Ilustración de Manuel Pazos
Décima Estación
Aínda que para suspiro grande, case
universal, o que botou un veciño dunha pequena aldea de Siberia chamado Iván
Pavloski. Estaba tan bébedo, que saíu totalmente espido a rúa, a trinta graos
baixo cero, para remedar a Massimo Girotti na película “Teorema” de Pier Paolo
Passolini, que acababa de ver. Pero antes de volver ás présas para dentro da
casa, tremendo co frío, botou un furacán pola boca que mesmo parecía que lle
saía das tripas. Ao día seguinte, alucinando por mor dunha febre moi alta,
chegou á conclusión de que a ficción é un mundo cheo de metáforas e que a
realidade é fría, fría, ata dicir basta.
Undécima Estación
Haiche xente moi rara que vive nunha
metáfora permanente, boas persoas que non fan dano a ninguén, e xente moi mala
que vive enclaustrada nunha realidade conxelada, sen saír nunca fóra das catro
paredes do seu pequeno cerebro, ignorante de todo o que acontece ao seu redor.
Coma un veciño de Coristanco chamado Eulogio. Era dono dun can palleirán que
non había noite do ano que non o espertase con tanto ouveo. Nunha delas
ergueuse e enterrou o can vivo nun burato. Aquela noite durmiu á perna solta.
Feliz coma un neno coa teta na boca, pero non feliz por raro, nin por tolo, nin
por gordo, senón por ser mal bicho.
Duodécima Estación
É por iso que a felicidade pode ser
moi inxusta. Está moi mal repartida e algúns teñen moi mala sorte na parte que
lles toca. Edward Pickford Jr. puidera estar moi contento se a súa semellanza
con Gregory Peck fose a guapura, pero o seu parecido non pasaba de sufrir o mesmo
mal que o actor padecía na película “Spellbound” de Alfred Hitchcock. Cando vía
engurras nun mantel víñanlle á cachola feitos lamentables do pasado, propios e
alleos, e púñase a choricar sen acougo.
Décimo terceira Estación
Sinálao con acerto o escritor carballés
Xurxo Borrazás na súa novela Criminal:
“Uns teñen a sorte e outros agárdana ata a morte”. Agora que se é verdade que a
sorte e a felicidade van parellas, aínda que nos dea noxo con só pensalo,
moitos encontran as dúas, non a morte, senón agardando o mal alleo en vida.
Unha e outra son tan traballosas que non me sorprende nadiña a actitude dos
románticos de buscar a beleza na tristura máis apesarada e melancólica. E
conseguírono. Quen non goza ao ler o Werther
de Goethe? E cunhas bagullas de cando en vez? Sonche tan complicados os
sentimentos do ser humano! Ao final, esa imaxe idealizada que temos da
felicidade, dita así, co peito enchido, penso que non é moi doado acadala. Se
cadra, así coma as raioliñas, que ora ves e xa non ves, sexa posible. Por iso,
a xentiña da pé contentámonos con soñar nela.
Décimo cuarta Estación
Ao remate daquela noite de cachelas purificadoras
para espantar ós meigallos, Argimiro botoulle unha última ollada ao Arcimboldo
e sorriu, pechou o negocio e foise na procura dalgún garito para tomar unha
copa antes de durmir e, se cadraba e topaba con quen, aínda botaría algún baile
na verbena da praza do concello. Pero, ao cruzar o xardín, pareceulle escoitar
un ouvido afogado e profundo ao lonxe que lle fixo tremelo corpo. Sen pensalo
dúas veces tapou as orellas coas solapas do chaquetón, acelerou o paso, e tirou
cara a súa casa as présas.
No hay comentarios:
Publicar un comentario